
MEHMET NİYAZİ ALTUĞ ANADOLU LİSESİ EDEBİYAT

Mehmet Niyazi ALtug Anadolu Lisesi
MESNEVİ NAZIM ŞEKLİ ÖZELLİKLERİ MADDELER HALİNDE
-
Klasik edebiyatta olay çevresinde anlatmaya bağlı edebi metinlerin en önemlisi mesnevidir.
-
Arapça'da ikilik,ikişerlik anlamına gelmektedir.
-
Mesnevi nazım şekli i İran edebiyatında ortaya çıkmış daha sonra Arap ve Türk edebiyatına geçmiştir.
-
Bir şairin beş mesneviden oluşan eserler bütününe ''hamse'' denir.Dünya edebiyatında ilk hamse sahibi sanatçı ''Nizami'' ' dir. Türk edebiyatında ise Ali Şir Nevai'dir.
-
Genelde uzun hikayeler mesnevi nazım şekli olarak kullanılmıştır.
-
Türk edebiyatındaki ilk mesnevi Kutadgu Bilig'tir.
-
Mesnevilerde konuya hemen girilmez. Üç bölümden oluşur:
-
Giriş, konunun işlenişive bitiş bölümüdür.
-
Aruzun kısa kalıpları kullanılarak yazılır.
-
Mesnevilerde ele alınan konular şunlardır; ahlak, savaş,a şk v.b
-
Nazım birimi beyittir.
-
İran Edebiyatından,edebiyatımıza geçmiştir.
-
Her beyit kendi arasında kafiyelidir.
-
Özellikle Divan edebiyatında uzun manzum eserler Mesnevi nazım şekli olarak kullanılmıştır.
-
Türk edebiyatında en önemli mesneviler şunlardır:
-
Kutadgu Bilig(Yusuf Has Hacip), İskendername(Ahmedi), Yusuf ile Züleyha(Şeyyat Havza), Mantıkut Tayr(Gülşehri), Vesiletün Necat(Süleyman Çelebi), Leyla ile Mecnun(Fuzuli), Risaletün Nushiyye(YunusEmre), Cemşidi Hurşit(Ahmedi), Garipname(Aşık Paşa), Harname(Şeyhi), Hüsnü Aşk(Şeyh Galip), Hayriyye(Nabi) ...
-
Mesnevi özellikle Arap, Fars ve Osmanlı edebiyatında kendi aralarında uyaklı beyitlerden oluşan ve aruz ölçüsüyle yazılan divan edebiyatı şiir biçimidir.